Prawo autorskie dotyczy każdego człowieka i praktycznie wszystkich relacji komunikacyjnych między ludźmi. Za podlegający jego ochronie utwór uznaje się bowiem niemal każdy oryginalny wytwór pracy człowieka. Oznacza to, że zrozumienie czy interpretacja prawa autorskiego mogą być trudne, ale jednocześnie kluczowe dla bezpieczeństwa organizacji – firmy lub organu administracji publicznej. Dowiedz się więcej!
Czym jest prawo autorskie?
Prawo autorskie jest częścią prawa cywilnego, która dba o ochronę własności intelektualnej w zakresie utworów i ich autorów. Te dwa pojęcia są kluczowe do zrozumienia istoty prawa autorskiego. Za utwór uznaje się każdy przejaw działalności twórczej człowieka, który ma indywidualny charakter i jest ustalony w jakiejkolwiek postaci (nawet jeśli jest niedokończony). Prawo autorskie obowiązuje utwór bezterminowo i od momentu jego ustalenia. Zabrania m.in. jego modyfikowania, wykorzystywania czy publikowania bez zgody autora. Zabronione jest też czerpanie korzyści majątkowych z eksploatacji utworu, chyba że twórca przekaże tzw. majątkowe prawa autorskie na inny podmiot. Możliwości wykorzystania cudzych utworów określają przepisy dotyczące tzw. dozwolonego użytku osobistego i publicznego.
Co musisz wiedzieć jako przedsiębiorca lub przedstawiciel administracji publicznej?
Czym zajmuje się prawo autorskie? Prawo autorskie ma bardzo szeroki zakres oddziaływania i w znacznym stopniu dotyczy m.in. firm czy organów administracji publicznej. Co warto wiedzieć na ten temat? Najważniejsze zagadnienia dotyczą:
- utworów, ich kategorii i sposobów ochrony,
- utworów pracowniczych i możliwości ich wykorzystania przez pracodawcę,
- dozwolonego użytku w administracji publicznej,
- specyfiki utworów internetowych,
- prawa autorskiego w umowach i zamówieniach publicznych, licencji
- utworów fotograficznych i możliwości ich wykorzystywania,
- ochrony wizerunku,
- ochrony baz danych.
Wiedzę związaną z prawem autorskim w kontekście funkcjonowania firmy lub instytucji powinien mieć każdy jej pracownik. Szczególna odpowiedzialność w tym zakresie należy jednak do kadry kierowniczej i dyrektorskiej. Dlatego warto uczestniczyć w szkoleniach poruszających ten temat oraz oddelegowywać na nie personel. Na pewno nie pożałujesz tego kroku.
Prawo autorskie w pytaniach i odpowiedziach
W jaki sposób prawo autorskie chroni artykuły opublikowane w Internecie? Czy można je swobodnie kopiować na inną stronę?
Prawo autorskie chroni artykuły opublikowane w Internecie tak samo, jak każde inne dzieło twórcze. Autor artykułu ma prawo do kontroli nad tym, jak jego dzieło jest wykorzystywane, w tym do decyzji o kopiowaniu i udostępnianiu treści.
W większości przypadków kopiowanie artykułów z jednej strony internetowej na inną bez wyraźnej zgody autora jest naruszeniem praw autorskich. Właściciel strony, na której artykuł został opublikowany, może dochodzić roszczeń prawnych przeciwko osobom, które kopiują jego treść bez zezwolenia.
Jednym z wyjątków jest tzw. użytek prywatny, czyli kopiowanie i wykorzystywanie dzieła tylko w celach prywatnych i niekomercyjnych. W przypadku artykułów opublikowanych w Internecie, użytek prywatny może obejmować drukowanie artykułu lub zapisanie go na dysku twardym do osobistego użytku, jednak nie jest to równoznaczne z zezwoleniem na swobodne kopiowanie i udostępnianie artykułu na innych stronach internetowych.
W związku z tym, przed skopiowaniem artykułu z jednej strony internetowej na inną, należy uzyskać zgodę autora lub właściciela praw autorskich do dzieła. W przeciwnym razie osoba kopiująca artykuł może naruszać prawa autorskie i być odpowiedzialna za szkody wyrządzone właścicielowi praw autorskich.
Czy jeśli znalazłem ciekawe zdjęcie na profilu w mediach społecznościowych mogę zamieścić je na stronie internetowej swojej firmy bez naruszania praw autorskich?
Nie, nie możesz bez zgody właściciela profilu zamieścić zdjęcia na stronie internetowej swojej firmy, nawet jeśli uważasz je za ciekawe. Zdjęcia publikowane w mediach społecznościowych są objęte ochroną praw autorskich, a ich autor ma wyłączne prawo do decyzji o tym, jak jego dzieło jest wykorzystywane.
Jeśli chcesz skorzystać z czyjegoś zdjęcia na swojej stronie internetowej, musisz uzyskać zgodę autora lub właściciela praw autorskich do dzieła. Możesz skontaktować się z autorem zdjęcia lub właścicielem profilu w mediach społecznościowych i zapytać o zgodę na wykorzystanie zdjęcia na swojej stronie internetowej.
W niektórych przypadkach, autor zdjęcia może zdecydować się na udzielenie licencji na korzystanie z jego dzieła w zamian za opłatę lub bezpłatnie. W takiej sytuacji, powinieneś uzyskać pisemną zgodę autora na wykorzystanie zdjęcia na swojej stronie internetowej.
Pamiętaj, że naruszanie praw autorskich jest poważnym przestępstwem i może wiązać się z konsekwencjami prawnymi, w tym z wysokimi karami finansowymi i utratą reputacji.
Co to jest użytek dozwolony?
Użytek dozwolony to zasada, zgodnie z którą możliwe jest korzystanie z utworów chronionych prawem autorskim bez uzyskania zgody autora lub innych podmiotów posiadających prawa autorskie, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów prawnych.
Użytek dozwolony obejmuje różne sytuacje, w których dozwolone jest korzystanie z dzieł chronionych prawem autorskim, takie jak:
- korzystanie z dzieł na własny użytek, czyli bez celu osiągnięcia zysku, w ramach użytku prywatnego lub domowego,
- korzystanie z dzieł w celach naukowych, dydaktycznych, kulturalnych lub informacyjnych, w ramach dozwolonego użytku publicznego, przy czym niezbędne jest wskazanie źródła utworu,
- tworzenie parodii lub pastiszy, jeżeli nie narusza to normalnego użytkowania dzieła i nie szkodzi interesom autora,
- cytowanie utworów w zakresie uzasadnionym analizą, krytyką, recenzją, informacją prasową lub naukową, w ramach dozwolonego użytku publicznego, przy czym niezbędne jest wskazanie źródła utworu.
W każdym przypadku, wykorzystywanie utworów w ramach użytku dozwolonego musi być zgodne z dobrymi obyczajami oraz nie może naruszać normalnego eksploatacyjnego użytkowania dzieła.
Na czym polega prawo cytatu?
Prawo cytatu to zasada, zgodnie z którą można korzystać z fragmentów dzieła twórczego, takich jak tekst, obraz lub film, bez naruszania praw autorskich, pod warunkiem, że zostaną one zacytowane w sposób adekwatny, w kontekście i w granicach dozwolonego użytku.
Użytkowanie cytatów ma na celu umożliwienie krytyki, analizy, nauki, edukacji, informacji lub publicznego dyskursu, a także umożliwienie korzystania z dzieł twórczych w celach edukacyjnych lub naukowych. Zasada prawna cytatu stosowana jest w wielu krajach na całym świecie.
W ramach prawa cytatu należy pamiętać, że:
- Cytat powinien być adekwatny do celu użytku, tzn., że powinien być stosunkowo krótki w porównaniu z całością dzieła.
- Cytat powinien być umieszczony w kontekście, tak aby nie było wątpliwości co do jego znaczenia w odniesieniu do oryginalnego dzieła.
- Cytat powinien zostać dokonany zgodnie z dobrymi obyczajami, co oznacza, że nie można zmieniać znaczenia oryginalnego dzieła lub naruszać dobrych obyczajów.
- Użytkowanie cytatów nie może naruszać normalnego eksploatacyjnego użytkowania dzieła, co oznacza, że korzystanie z cytatu nie może wpłynąć negatywnie na wartość ekonomiczną dzieła.
Ważne jest, aby pamiętać, że prawo cytatu nie daje swobody do kopiowania całości dzieła bez zgody autora. Wykorzystanie większej ilości materiału niż to, co jest niezbędne do celu cytowania, może być uznane za naruszenie praw autorskich i podlegać konsekwencjom prawem przewidzianym.
Szkolenia i kursy poświęcone prawu autorskiemu
Szkolenia i kursy z prawa autorskiego są dobrym sposobem dla przedsiębiorców i pracowników firm na zdobycie wiedzy na temat reguł i przepisów prawnych dotyczących własności intelektualnej. Dzięki takim szkoleniom uczestnicy mają okazję poznać prawa autorskie, zasady korzystania z cudzych dzieł oraz sposoby ochrony własnych praw autorskich.
W trakcie szkoleń i kursów poruszane są tematy takie jak: czym zajmuje się prawo autorskie, rodzaje praw autorskich, prawa autorskie w Internecie, zasady korzystania z cudzych dzieł, umowy licencyjne oraz sposoby ochrony własnych praw autorskich. Ponadto, omawiane są również zagadnienia związane z ochroną znaków towarowych i patentów.
Szkolenia i kursy z prawa autorskiego trwają zazwyczaj od kilku godzin do kilku dni, w zależności od ich zakresu. Koszt takich szkoleń zależy od liczby godzin szkoleniowych i doświadczenia prowadzącego. Średni koszt jednodniowego szkolenia w zakresie prawa autorskiego wynosi około 500-1500 złotych.
Dzięki szkoleniom i kursom z prawa autorskiego przedsiębiorcy i pracownicy firm mogą poznać zasady działania na rynku, uniknąć naruszeń praw autorskich i zapewnić ochronę swoim własnym prawom autorskim.
Jedna odpowiedź do „Prawo autorskie dla firm i urzędów”
Znaczna większość firm w Polsce po prostu używa zdjęć z Internetu nie zdając sobie sprawy, że narusza prawa autorskie. A wystarczy przejrzeć profile społecznościowe tych firm żeby za chwilę posypały się kary finansowe!